Kraunchadveepa varnanam - Sanskrit poem

🌷🌷🌷🌷🌷🌷🌷🌷

।।क्रोञ्चद्वीपस्य वर्णनम् ।।

🌷🌷🌷🌷🌷🌷🌷🌷

क्रौञ्चद्वीपस्तु वै रम्यस्तथा मनोहरस्सदा ।

कुशद्वीपस्समो ज्ञेयः क्षीरोदेन तथाऽऽवृतः ।।१।।

पर्वतः क्रौञ्चनामा हि तस्माद्वदन्ति कोविदाः । 

क्रौञ्चद्वीपस्तु नाम्नैव प्रसिद्धो जगतीतले ।।२।।

शिवपुत्रेण बालेन कार्तिकेयेन धीमता ।

तेन शस्त्रप्रहारेण लतानिकुञ्ज एव च ।।३।।

क्षतस्तु विक्षतो जातः पुराकाले यथैव च ।

क्षीरोदेन पुनः कुञ्जः सिञ्चितोऽयं तु वै तथा ।।४।।

वरुणेनाभिगुप्तो हि कुञ्जो द्वीपो यथा तथा ।

तदा स विभयो जातः क्रौञ्चद्वीपस्तु कुञ्जकः ।।५।।

प्रियव्रतात्मजश्चैव घृतपृष्ठस्सुशोभनः ।

क्रौञ्चाधिपतिरासीत्स धर्मात्मा पुण्यवांस्तथा ।।६।।

ज्ञेयास्सप्तसुतास्तस्य ज्ञानिनश्च तपस्विनः ।

भगवत्शरणं गन्तुमुद्युक्तो हि स्वयं तथा ।।७।।

कृत्वा सप्तविभागान्स क्रौञ्चपर्वतकस्य तु ।

स्वसुतेभ्यश्च दत्त्वा वै हरिभक्त्यै जगाम ह ।।८।।

आमो मधुरुहो चेति मेघपृष्ठस्तथैव च ।

सुधामा लोहितार्णश्च भ्राजिष्ठस्तु वनस्पतिः ।।९।।

सप्तैते सन्ति पुत्रास्तु घृतपृष्ठस्य वै यथा ।

सप्तपर्वतका एते नामानि हि वदाम्यहम् ।।१०।।

शुक्लश्च वर्धमानो हि भोजन उपबर्हणः ।

नन्दश्च नन्दनो वेति सर्वतोभद्र एव च ।।११।।

तथाहि सप्तनद्यो वै क्रौञ्चद्वीपे समाहिताः ।

तासां नामानि वै सन्ति बोधयामि बुधान्वरान् ।।१२।।

अभया ह्यमृतौघा वै तीर्थवती तु चार्यका । 

वृत्तिरूपवती शुक्ला च पवित्रवती नदी।।१३।।

ऋषभपुरुषौ द्वौ च द्रविणदेवकौ तथा ।

स्नान्ति च सलिले पुण्ये चत्वारो ननु वर्णकाः ।।१४।।

आपोमयं च तं देवं पूर्णेनाञ्जलिना यथा ।

यजन्ते सर्वथा देवं पुरुषाश्श्रद्धया तथा ।।१५।।

प्रार्थयन्ति च तं देवं करबद्धेन वै यथा ।

आपोमयस्तु हे देव! पुनात्वस्मांश्च वै तथा ।।१६।।

ते सलिलं पवित्रं हि पुनाति भुवनत्रयम् ।

ते शीतलजलेनैवमङ्गशुद्धिस्सदा भवेत् ।।१७।।

वरुणाय नमस्तुभ्यं जलदेवाय ते नमः ।

रोगनाशकदेवाय चापोदेवाय ते नमः ।।१८।।

पठन्ति ये नरा भक्त्या क्रौञ्चद्वीपस्य वर्णनम् ।

सर्वजनेषु वै देव आपो देवः प्रसीदति ।।१९।।

प्रातः स्मरन्तु देवं तं नमस्कुर्वन्तु वै सदा ।

स्नानात्पूर्वं नमन्तु तं शिवानीयं ब्रवीति च ।।२०।।

    (अनुष्टुप्छन्दः)

डा. शिवानी शर्मा, जयन्तीपुरम्, हरियाणाराज्यम् ।

🌷🌷🌷🌷🌷🌷🌷🌷