Sri madhaviya sankara vijayam 6th sloka in sanskrit

Courtesy:Sri.Saravanan

🕉 श्रीमाधवीयश्रीशङ्करदिग्विजयसारः 🕉

मूलश्लोकः

६. पुत्रोऽभवत्तस्य पुरात्तपुण्यैः सुब्रह्मतेजाः शिवगुर्वभिख्यः ।

ज्ञाने शिवो यो वचने गुरुस्तस्यान्वर्थनामाऽकृत लब्धवर्णः॥2-5॥

पदच्छेदः

पुत्रः, अभवत्, तस्य, पुरात्तपुण्यैः, सुब्रह्मतेजाः, शिवगुर्वभिख्यः, ज्ञाने, शिवः, यः वचने, गुरुः, तस्य, अन्वर्थनाम, अकृत लब्धवर्णः ।

अन्वयः

तस्य पुरात्तपुण्यैः सुब्रह्मतेजाः शिवगुर्वभिख्यः पुत्रः अभवत् । यः ज्ञाने शिवः, वचने गुरुः (असीत्) लब्धवर्णः तस्य अन्वर्थनाम अकृत ।

पदपरिचयः

अभवत् = भू (सत्तायाम्) लङ्

सुब्रह्मतेजाः = सकार. पु. प्र. एक.

अन्वर्थनाम = नकार. न. प्र.एक.

अकृत = कृञ् (करणे) लुङ्

लब्धवर्णः = पण्डितः

तात्पर्यम्

तस्य विद्याधिराजस्य पूर्वजन्मनि सम्पादितैः पुण्यैः ब्रह्मवर्चस्वी कश्चन पुत्रः अजनि । स च ज्ञाने शिवतुल्यः वाचि बृहस्पति कल्पश्च अासीत् । अतः पित्रा कृतं शिवगुरु इति तस्य नाम अन्वर्थमेवाभूत् ।

ವಿದ್ಯಾಧಿರಾಜನು ಪೂರ್ವಜನ್ಮದಲ್ಲಿ ಮಾಡಿದ ಪುಣ್ಯಗಳ ಬಲದಿಂದ ಆತನಿಗೆ ಬ್ರಹ್ಮತೇಜೋಽನ್ವಿತನಾದ ಒಬ್ಬ ಪುತ್ರನು ಹುಟ್ಟಿದನು. ವಿದ್ವಾಂಸನಾದ ತಂದೆಯು ಪುತ್ರನಿಗೆ 'ಶಿವಗುರು' ಎಂದು ಹೆಸರಿಟ್ಟನು. ಆ ಬಾಲಕನು ಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಶಿವನೂ ಮಾತಾಡುವುದರಲ್ಲಿ ಗುರುವೂ (ಬೃಹಸ್ಪತಿಯೂ) ಆಗಿ ವಿರಾಜಿಸಿದ್ದರಿಂದ 'ಶಿವಗುರು' ಎಂಬ ಹೆಸರು ಅನ್ವರ್ಥವಾಯಿತು.

Vidyadhiraja begot a son, as a result of his past good actions. Both father and son have earned the fruits of the past virtuous actions. That son named Sivaguru was brilliance-incarnate. He resembled Siva in knowledge, and Brihaspati in expressions. Hence the learned Vidyadhiraja named him as Sivaguru. [Since he, Vidyadhiraja, was a very learned Scholar, the name thus given by him can be also indicative of one, who became the father or preceptor to Siva himself].

व्याकरणविशेषाः

१. पुरात्तपुण्यैः = पुरा अात्तानि (सम्पादितानि) च तानि पुण्यानि च ।

२. सुब्रह्मतेजाः = ब्रह्म वेद । तदध्ययनजं तेजः ब्रह्मतेजः । सु शोभनं ब्रह्मतेजः यस्य सः ।

३. शिवगुर्वभिख्यः = शिवगुरुः इति अभिख्या यस्य सः ।

४. शिवगुर्वभिख्यः = शिवगुरु + अभिख्यः (यण्सन्धिः)

५. अन्वर्थनाम = अर्थमनुसृत्य अन्वर्थम् । अन्वर्थं च तत् नाम च ।

छन्दः - इन्द्रवज्रा

स्यादिन्द्रवज्रा यदि तौ जगौ गः ।