Gita - Sanskrit

🕉 *श्रीमद्भगवद्गीता* 🕉

_अथ प्रथमोsध्याय:_

_अर्जुनविषादयोग:_

*🔔मूल श्लोकः 🔔*

*यदि मामप्रतीकारमशस्त्रं शस्त्रपाणय: ।*

*धार्तराष्ट्रा रणे हन्युस्तन्मे क्षेमतरं भवेत् ॥ 46॥*

*🏹पदच्छेदः........*

यदि माम् अप्रतीकारम् अशस्त्रं शस्त्रपाणय: 

धार्तराष्ट्रा रणे हन्यु: तत् मे क्षेमतरं भवेत् 

*🌹पदपरिचयः......🌹*

यदि - अव्ययम्

माम् - दकार. सर्व द्वि एक

अप्रतीकारम् - अकार. पु द्वि एक

अशस्त्रं - अकार. पु द्वि एक

शस्त्रपाणय: - इकार. पु प्र बहु

धार्तराष्ट्रा: - अकार. पु प्र बहु

रणे - अकार पु स एक

हन्यु: - विधि प्र पु एक

तत् - दकार. नपु प्र एक

मे - दकार. पु ष एक

क्षेमतरं - अकार. पु द्वि एक

भवेत् - विधि प्रपु एक

*🌷पदार्थः...... 🌷**

यदि - यदि

माम् - माम्

अप्रतीकारम् - अविप्रकारम्

अशस्त्रं - आयुधरहितम्

शस्त्रपाणय: - आयुधपाणय:

धार्तराष्ट्रा: - कौरवा:

रणे - युद्धे

हन्यु: - नाशयेयु:

तत् - तत्

मे - मम

क्षेमतरं - शुभकरं

भवेत् - स्यात्

*🌻अन्वयः 🌻*

अप्रतीकारम् अशस्त्रं मां शस्त्रपाणय: धार्तराष्ट्रा: रणे यदि हन्यु: तत् मे क्षेमतरं भवेत्।

*📢 तात्पर्यम्......*

अयं श्लोक: श्रीमद्भगवद्गीतायां प्रथमोsध्याये  षड्विंशत्तम: श्लोक: । अर्जुन: अवदत् ।

अप्रतीकारम् अशस्त्रं मां शस्त्रपाणय: धार्तराष्ट्रा: रणे यदि हन्यु: तत् मे क्षेमतरं भवेत्।

*🌻व्याकरणम्.......*

▶सन्धिः 

अशस्त्रम् +  शस्त्रपाणय: - अनुस्वारसन्धि:

धार्तराष्ट्रा: + रणे - विसर्ग लोप:

हन्यु: + तन्मे - विसर्ग सकार:

तत् + मे - अनुनासिकासन्धि:

क्षेमतरम् + भवेत् - अनुस्वारसन्धि:

▶ समासः 

शस्त्रपाणय: - शस्त्रं पाणौ येषां ते व्यधिकरणबहुव्रीहि:

अशस्त्रम् - न विद्यते शस्त्रं यस्य स: अशस्त्र:  नञ् बगुव्रीहि:

अप्रतीकारम् - न विद्यते प्रतीकाराम् यस्य स: अप्रतीकार: 

- नञ् बहुव्रीहि:

▶ तद्धितान्तः 

धार्तराष्ट्रा: धृतराष्ट्रस्य अपत्यं पुमान् धार्तराष्ट्र: ते धार्तराष्ट्रा:

🌻🌹🌷💐🌻🌹🌷💐🌻🌹🌷💐🌻🌹🌷💐

☸☸ *श्री कृष्णार्पनमस्तु* ☸☸

~ *✍ शरवण:*