Tuesday, November 21, 2017

Sraadhha niyamas compilation - Sanskrit

श्रीः
संग्राहक:-मोहन (बापू)मनोहर जोशी.....

अच्युतानंत गोविंदं श्राद्धकालेतु संस्मरेत् । 
सर्वेषां पापदृष्टीनाम्  चक्षूर्बध्नाति केशव।।               
भस्मना मंडलंकुर्यात्  पंक्तिदोषो न विद्यते। 
यथा चक्रधरो विष्णु: त्रैलोक्यं परिरक्षति ।
 एवं मंडलं अस्मांकं सर्वभूतानि रक्षतु।। 
(गरुड पुराण)                                            .                                                  
दंतधावन तांबूलं  तैलाभ्यंगं द्विभोजनं ।  
रस्यौषधी परान्नं च श्राद्धकृत् सप्त वर्जयेत् ।। (दाल्भ्य स्मृति)  
पुनर्भोजन मध्वाणम् भाराध्ययन  मैथुनं ।
संध्याप्रतिगृहं होमं  श्राद्धभुक्ताष्ट वर्जयेत् ।।(श्राद्ध मंजिरी)                                                                                             
एकोत्तरशतं दर्भै: एकविंशतिरंगुलै:।
अच्छिन्नाग्रे अशुष्काग्रे सकृदाच्छिन्न उच्यते ।

पार्वणश्राद्धे बर्हिप्रशिष्यते ,।।

 एकोद्दिष्टे सपिंडे च कपित्थं तु विधीयते ।
 नारिकेल प्रमाणंतु प्रत्यब्दे मासिके तथा।।
 तीर्थे दर्शे च संप्राप्ते कुक्कुटांड प्रमाणत:।  
महालये गया श्राद्धे कुर्यात् आमलकोपमम् ।। (निर्णय सिंधू)               .                                                    
तिलमन्नं च पानीयं दधि क्षीर गुडं तथा। 
मधुसर्पि समायुक्तं अष्टांगं पिंड लक्षणम्।।                                 .                                                  .
श्राद्धे यज्ञे विवाहे च  दीक्षायां आगते गुरौ।
 तिष्ठत: क्षालनं कुर्यात् न्निराशा: पितरो गत:।। (स्मृती मुक्तावली) 
                                           .                                                      यज्ञोपवितं दातव्यं वस्त्राभावे विजानता ।
 पितृभ्यो वस्त्रदानस्य फलं तेनाष्णुते खिलम्।।
निष्क्रियो वा यथाशक्ती वस्त्राभावेप्रदीयते।।(लौंगाक्षिस्मृती )                                                                     दैवपूर्वाणि सर्वाणि भोजनान्यभिघारयेत् ।
नामास्वित्यान्धिकान् मंत्रान्  सूक्तानि च जपन्स्वयं ।। (श्राद्ध कल्पलता)                                     अग्नौकरण देवस्था: स्वर्गस्था विप्रभोजनै:। 
 यमस्था  पिंडदानेन  नरके विकिरेणतु।। 
उच्छिष्टेन पैशाचाद्या: असुरान्  भूरीभोजनात् ।
 दक्षिणेन मनुष्याद्याः  श्राद्धे सप्तविधीयते ।।                                                 महालय क्रम प्रमाण :- 
आदौपिता तथा माता सपत्नी तदनंतरं।
 मातामह सपत्नीकानां  आत्मपत्नी तदनंतरम्।
  सुत भ्राता  पितृव्याश्च मातुला सहभर्तृका:।। 
दुहिता भगिनी चैव दौहित्र भागीनेयक:। 
 पितृश्वसा मातृश्वसा श्वशुरो गुरुबांधवा:।
 श्वशुरो शालकाश्चैव स्वामिनो गुरुरर्थिन:।।   ।।                                                                                                                                                                                                                            तिलैर्यवैः शिर: प्रोक्तं  दध्नानाशेतिचोच्यते। 
घृतेन जायते श्रोत्रं गुडात् बाहू पयो हृदि ।
 मधुना जायते रोमा करपादादितोयत: ।। (स्मृति मुक्तावली)                                  ,                                                      
गोपीचंदन खंडोयं यो ददात् ब्राह्मणो यदि। 
अपिसर्षपमात्रेण ब्रह्महत्यां व्यपोहति।। (मार्कंडेय स्मृती)                                                                                                  य: श्राद्धकाले हरिभुक्तशेषम् ददाति भक्त्या पितृदेवतानां । तेनैव पिंडांश्च तिलेन मिश्रान् आकल्पकोटिं पितृस्तु तृप्ता:।। (महाभारत ,स्मृती मुक्तावली)                                       .                                                        अगस्त्यं भृंगराजं च तुलसी शतपत्रिका।
चंपकं तिलपुष्पं च  षडेते पितृवल्लभ:।। (स्मृति मुक्तावली)        .                                                       
 पितृपिण्डार्चनं श्राद्धे य:कृतं तुलसीदलं।
 प्रीणाति पितरस्तैस्तु यावत् चंद्रार्कमेदिनी।। (मार्कंडेय पुराण)                                              .                                                       पितृमातृश्च भार्याया : भगिन्या दुहितुस्तथा। 
पितृश्वसु मातृश्वसु  सप्तगोत्रा:प्रकिर्तित:।।(निर्णय सिंधु / त्रिस्थलीसेतु)                                       श्राद्धारंभे तथांतेच पादशौचे तथैवच।
 उच्छिष्टे विकिरे पिंडे  षडाचम्य समारभेत् ।। आद्यंतयोर्द्विराचामेत् शेषानितु सकृत् सकृत् ।।                                             यजमानस्य दासादीन्  उद्दिष्य द्विजसत्तम:। 
भुक्त शेषान् त्यजेत् भूमौ  वामभागे च पैतृके।।                                 अनुपनीता पुत्रश्च अनुदायाच कन्यका । 
दासादासीति विज्ञेया उभौ उच्छिष्ट भागीनौ।।                                 ब्राम्हणान् असंपत्तौ कृत्वा  दर्भमयान् द्विजान्।
 श्राध्दं कृत्वा विधानेन पश्चात् विप्रेषु दापयेत् ।।                      दशकृत्वा पिबेदापौ गायत्र्या श्राद्धभुक् द्विज:।
 तदा संध्यामुपासीत जपे च जुहुयात् यदि।।  (श्राद्ध मंजरी)       .                                                  
  तिलयुक्तं तीर्थयुक्तं तुलसीदर्भ संयुतं। 
तर्पणोत्तममित्याहुः देवादीनांच तृप्तये ।।                                            तिर्थाभावे तिलाभावे दर्भाभावे तत:परं। 
तदा गृहित्वा श्रीविष्णोरर्पितं तुलसीदलं।। 
(पद्म पुराणे)                     .                                                      
दर्शे तिलोदकं पूर्वं क्षयाहे च परेहनि। 
 महालये च पिंडांते सकृत् श्राद्धे परेहनि।।
( निर्णय सिंधू)              .                                                          
 वृद्धिश्राद्धे सपिंडे च प्रेतश्राद्धे$नुमासिके  । 
संवत्सरे विमोके च न कुर्यात् तिलतर्पणम् ।। (श्राद्धमंजिरी)         .                                                      
 विष्णोर्नार्पितान्नेन  य: श्राद्धं कुरुते द्विज:। 
व्यर्थं भवेत् तत्सर्वं मोघमन्नामितिश्रुति:।।    
कुशकुर्च:
प्रथमाब्दे पंचभिश्च  प्रत्यब्दे सप्तभिस्तथ।
 तीर्थे महालये   चैव नव दर्भाः प्रकीर्तित:।।
श्राध्ये पुष्प:    
सर्वाणि रक्त पुष्पाणि वर्जयेत् श्राद्धकर्मणि । जलोद्भवानि देयानि रक्ताण्यापि विशेषतः ।।
कन्यागते सवितरि पितरो यांति वै सुतान् ।
शून्या प्रेतपुरी सर्वा: यावद् वृश्चिक दर्शनम् ।।
ततो वृश्चिक संप्राप्ते निराशा: पितरो गता: ।
तत:स्वभवनंयांतिशापंदत्वा सुदारुणम्।।
(हेमाद्री ब्राह्मे)

श्राध्दभोजनस्य निषेध : 
परान्ने दश गायत्री श्राद्धे भुंक्ते शत त्रयम्। 
गर्भधानादि सहस्रं अयुतं प्रेतभोजनम्।।

सर्वदा च तिला ग्राह्या पितृकृत्ये विशेषतः ।
भोज्यपात्रे तिलान्दृष्ट्वा निराशा: पितरो गता:।।
वामहस्तेच दर्भास्तु गृहे रंगावलिं तथा । 
ललाटे तिलकं दृष्ट्वा निराशा:पितरो गता:।।
         
 🙏
 वेद सेवक:

No comments:

Post a Comment