Subhashitam - Sanskrit

🙏हितोपदेश-सुभाषित-श्लोकाः - 1.48🌺

🍁

मूलम्

मांसमूत्रपुरीषास्थिपूरितेऽस्मिन् कलेवरे ।

विनश्वरे विहायास्थां यशः पालय मित्र मे ॥१.४८॥

🌸

पदविभागः--

मांस-मूत्र-पुरीष-अस्थि-पूरिते अस्मिन् कलेवरे । विनश्वरे विहाय आस्थां यशः पालय मित्र मे ॥१.४८॥

🌻

अन्वयः--

मित्र, अस्मिन् मांस-मूत्र-पुरीष-अस्थि-पूरिते विनश्वरे कलेवरे, आस्थां विहाय मे यशः पालय ॥१.४८॥

🌹

प्रतिपदार्थः--

मित्र = हे सुहृत् ; मांसं = पिशितम् ; मूत्रं = मेहनम् ; पुरीषं = विष्ठा ; अस्थि = कीकसम् ; निर्मिते = विरचिते, परिपूर्णे च ; विनश्वरे = विनाशशीले ; कलेवरे = शरीरे ; आस्थां = आलम्बनं, आदरं वा ; मे यशः = मम कीर्तिम् ; पालय = रक्ष ;   ॥१.४८॥

🌼

तात्पर्यम्--

हे सखे, कायः विण्मूत्रादिना निर्मितः अशाश्वतः। अतः त्वं (तत् परित्यज्य) मम अपेक्षां विहाय (शाश्वतस्थायिनं) ख्यातिं अव॥१.४८॥🌷