#संस्कृतशिक्षणम्_भाग-८
#तस्य/कस्य(पुं०,नपुं०) , तस्याः/कस्याः(स्त्री०)
षष्ठीविभक्तौ परिवर्तनम्---
रामः - रामस्य, छात्रः - छात्रस्य, मुनिः - मुनेः, पतिः - पत्युः, गुरु - गुरोः, पिता - पितुः, बालिका/छात्रा/रमा - बालिकायाः/छात्रायाः/रमायाः, नदी/गौरी/जननी - नद्याः/गौर्याः/जनन्याः, धेनु - धेनोः/धेन्वाः, .....
यथा---
सः देशभक्तः अस्ति।(वह देशभक्त है)
तस्य नाम #चन्द्रशेखरः_आजादः अस्ति।(उनका नाम चन्द्रशेखर आजाद है)
सा देशभक्ता अस्ति।(वह देशभक्ता है)
तस्याः नाम #रानी_लक्ष्मीबाई अस्ति।(उनका नाम रानी लक्ष्मीबाई है)
तत् फेनकम् अस्ति।(वह साबुन है)
तस्य नाम पतंजलिफेनकम्' अस्ति।(उसका नाम पतंजलिसाबुन है)
वाक्यानि ------
(१). सः देवः अस्ति।
तस्य नाम श्रीकृष्णः अस्ति।
सा देवी अस्ति।
तस्याः नाम सरस्वती अस्ति।
तत् मन्दिरम् अस्ति।
तस्य नाम अक्षरधाममन्दिरम् अस्ति।
(२). सः महापुरुषः अस्ति।
तस्य नाम स्वामीविवेकानन्दः अस्ति।
सा महा... अस्ति।
तस्याः नाम भगिनी निवेदिता अस्ति।
तत् उद्यानम् अस्ति।
तस्य नाम आजादउद्यानम् अस्ति।
(३). सः बालकः अस्ति।
तस्य नाम सोहनः अस्ति।
सा गायिका अस्ति।
तस्याः नाम लतामंगेशकरः अस्ति।
तत् फलम् अस्ति।
तस्य नाम द्राक्षाफलम् अस्ति।
(४). सः पादकन्दुकक्रीडकः(क्रिकेटर) अस्ति।
तस्य नाम सचिनतेन्दुलकरः अस्ति।
सा धाविका अस्ति।
तस्याः नाम हिमादासः अस्ति।
तत् पत्रम् अस्ति।
तस्य नाम शपथपत्रम् अस्ति
(५). सः अश्वः अस्ति।
तस्य नाम वाजश्रवा अस्ति।
सा माला अस्ति।
तस्याः नाम स्फटिकमाला अस्ति।
तत् विमानम् अस्ति।
तस्य नाम एयरइंडिया' अस्ति।
(६). सः विक्रमादित्यः अस्ति।
तस्य राज्यः समृद्धशाली अस्ति।
कस्य राज्यः समृद्धशाली अस्ति?
विक्रमादित्यस्य राज्यः समृद्धशाली अस्ति।
सा मोहनी अस्ति।
तस्याः सौन्दर्यम् अप्रतिमम् अस्ति।
कस्याः सौन्दर्यं अप्रतिमम् अस्ति?
मोहिन्याः सौन्दर्यं अप्रतिमम् अस्ति।
तत् गृहम् अस्ति।
तस्य वृहदाकारं द्वारं अस्ति।
कस्य वृहदाकारं द्वारं अस्ति।
गृहस्य वृहदाकारं द्वारं अस्ति।
(७). कस्य नाम राहुलद्रविडः अस्ति।
पादकंदुकक्रीडकस्य नाम राहुलद्रविडः अस्ति।
कस्याः नाम सीता अस्ति।
रामस्य पत्न्याः नाम सीता अस्ति।
तस्य राष्ट्रस्य नाम भारतदेशः अस्ति।
कस्य राष्ट्रस्य नाम भारतदेशः अस्ति?
मम राष्ट्रस्य नाम भारतदेशः अस्ति।
(८). कस्य नाम भगतसिंहः अस्ति?(देशभक्तः)
कस्य नाम सोनूनिगमः अस्ति?(गायकः)
कस्य नाम नरेन्द्रः मोदी अस्ति?(प्रधानमंत्री)
कस्य मतिः श्रेष्ठा अस्ति?(बीरबलः)
कस्य क्षेत्रम् अस्ति?(कृषकः)
(९). कस्याः नाम गौरी अस्ति?(पार्वती)
कस्याः नाम मितालीराजः अस्ति?(पादकन्दुकक्रीडिका)
कस्याः नाम गंगा अस्ति?(नदी)
कस्याः नाम अशोकवाटिका अस्ति?(वाटिका)
कस्याः नाम पत्रिका अस्ति?(सम्भाषणसन्देशः)
(१०). कस्य नाम आम्रफलम् अस्ति?(फलम्)
कस्य नाम टवेरा' अस्ति?(यानम्)
कस्य नाम द्वारिकापुरी अस्ति?(नगरम्)
कस्य नाम दन्तकान्तिः अस्ति?(दन्तफेनकम्)
कस्य नाम उत्तरप्रदेशः अस्ति?(राज्यम्)
.
.
.
.
इसी प्रकार अन्य नये वाक्य तीनों लिंगों में बनाकर टिप्पणी में लिखें ....
#गोपालकृष्णमिश्रः
*प्रान्तप्रचारप्रमुखः काशीप्रान्तः*
*संस्कृतभारती*
No comments:
Post a Comment