यदा मन्दबुद्धिशिष्यः गिरिः रोगपीडितस्वगुरोः श्रीशङकरस्य रुधिरसिक्तवस्त्राणि प्रक्षालनार्थं नदीं गच्छन्नासीत् तदा पठनार्थं सर्वे इतरशिष्याः पूर्वमेव प्रकोष्ठं प्रविशन्नास्त ।
परन्तु गुरुः स्वशिष्यगिरेः आगमनार्थं किञ्चित्कालं कक्षां स्थगितवान् ।
असूयाग्रस्ताः सर्वे शिष्याः भिक्तिं दर्शयन्तः सन् परस्परं एतादृशं अभाषन्त ।
गिरिरपि एतद्भिक्तिसदृशमेव । कक्ष्यायां तस्य उपस्थितिं वा अनुपस्थितिं वा एकैव भविष्यतीति ।
एषा क्रूरतरा वाक् श्रुत्वा दुःखितः गुरुः तत्क्षणमेव ज्ञानदृष्ट्या स्वशिष्यं गिरिं स्मरितवान् ।
तत्क्षणमेव ज्ञानपरवशे निमग्नः क्लेदवस्त्रधरः गिरिः नदीतः उत्थित्वा उच्चैः क्रोषन् स्वगुरुं श्रीशङकरम् प्रशंसयन् तोटकाष्ठकं गायन्नेव कक्षायां प्रविश्य गुरुपादयोः पतितवान् ।
विदिताखिलशास्त्रसुधाजलधे, महितोपनिषत्कथितार्थनिधे ।
हृदये कलये विमलं चरणम् ,
भवशङकरदेशिक मे शरणम्।।
तद्दिनादारभ्य गुरोः अनुग्रहात् मन्दबुद्धिः गिरिः तीक्ष्णबुद्धिं प्राप्तवान् ।
तोटकावृक्तिरचितान् एतान् अष्ठसंख्याकान् श्लोकानेव तोटकाष्ठकमिति प्रसिद्धिं प्राप्तः ।
अद्य प्रभृति तोटकाष्ठकं गुरुभक्त्याः अत्युत्तमम् उदाहरणरूपेण राजते ।
No comments:
Post a Comment