Hitopadesha- Sanskrit

🙏हितोपदेश-सुभाषित-श्लोकाः - 1.68🌺

🌷

मूलम्--

सर्वहिंसानिवृत्ता ये नराः सर्वसहाश्च ये ।

सर्वस्याश्रयभूताश्च ते नराः स्वर्गगामिनः ॥१.६८॥

🌺

पदविभागः--

सर्वहिंसा-निवृत्ताः ये नराः सर्व-सहाः च ये । सर्वस्य आश्रय-भूताः च ते नराः स्वर्ग-गामिनः ॥१.६८॥

🌸

अन्वयः--

ये नराः सर्वहिंसा-निवृत्ताः, ये च सर्व-सहाः, (ये) सर्वस्य आश्रय-भूताः च, ते नराः स्वर्ग-गामिनः ॥१.६८॥

🌼

प्रतिपदार्थः--

सर्वहिंसा-निवृत्ताः = परपीडाकार्ये ये रताः न भवन्ति ; सर्वसहाः = तितिक्षा-परायणाः ; आश्रयभूताः = सर्वाभयप्रदाः ; स्वर्ग-गामिनः = ये स्वर्गं प्रति गच्छन्ति ॥१.६८॥

🌻

तात्पर्यम्--

ये प्राणिपीडकाः न, ये च सर्वं क्षन्तुमर्हन्ति, ये सर्वेषां शरण्यस्थानं भवन्ति, ते स्वर्गं गच्छन्ति ॥१.६८॥

🌿

हिन्द्यर्थः--

जो लोग सब प्रकार की जीवहिंसा से निवृत्त हैं, और जो सब कुछ सहन करते हैं, तथा सबको यथाशक्ति आश्रय देते हैं, वे ही लोग स्वर्ग में जाते हैं ॥१.६८॥ 

🙏