*भज गोविन्दम्*
अर्थमनर्थं भावय नित्यं
नास्ति तत: सुखलेश: सत्यम् |
पुत्रादपि धनभाजां भीति:
सर्वत्रैषा विहिता रीति: || २९
_*पदविभाग:/पदार्ध:*_
अर्थं - धनम्
अनर्थं - अनर्थं
भावय - चिन्तय
नित्यं - सदा
नास्ति - नास्ति
तत: - तत:
सुखलेश: - स्वल्प सुखमपि
सत्यम् - सत्यम्
पुत्रात् - पुत्रात्
अपि - अपि
धनभाजां - धनवान्
भीति: - भयम्
सर्वत्र - सर्वत्र
एषा - एषा
विहिता - भवेत्
रीति: - नियमं
_*अन्वय:*_
अर्थं अनर्थं नित्यं भावय |
तत: सुखलेश: (अपि) सत्यं नास्ति |
धनभाजां पुत्रादपि भीति: (भवति) | एषा रीति: सर्वत्र विहिता |
_*तात्पर्यम्*_
श्री श्री शङ्कर भगवत्भादर् भज गोविन्दम् विरचितवान् | स: द्वादश श्लोक: पर्यन्तम् अवदत् | तदानन्तरं तस्य शिष्या: एकैक श्लोक: अवदन् | स: एष: श्लोके इति उक्तवान -
लोके जना: धनमेव अवश्यकं इति चिन्तयन्ति | परन्तु त्वं धनमेव अनर्थस्य मूलम् इति भावय | धनात् किञ्चितपि सुखं न भवति | एतत् सत्यमपि | धनवान तस्य पुत्रात् अपि भीति: अभवत् | एतत् रीति: सर्वत्र वयं अपश्यन् |
धन सम्पादनं कष्टम् | तत् संसक्षणं बहु कष्टम् | तत् भोगं कुर्वन् अपि मनसे दु:खम् अभवत् | अत: धन परिग्रहं दु:खमेव |
श्री श्री शङ्कर: इति उक्तवान्
*अमेधसो हि श्रीरनर्थाय भवति* | अत: धन परिग्रहं सुखं न ददाति |
अत: सदा गोविन्द नाम स्मरणं कुरु | गोविन्दं पूजय | गोविन्दं पूजय !
_*सारदे पाहिमाम् ! शङ्करा रक्षमाम् !!*_
- *_शरवण:_* 🕉
No comments:
Post a Comment